منظور از Bus در کامپیوتر چیست ؟

Bus (گذرگاه) یا باس یکی اجزاء سخت افزاری در مادربورد کامپیوتر است که اجزای مختلف سخت افزاری را به هم متصل میکند و به آنها اجازه میدهد تا داده هایشان را از طریق آنها به یکدیگر منتقل کنند. یک Bus ممکن است Parallel یا موازی و Serial یا سریال باشد. Parallel bus ها یا باس های موازی داده ها را از طریق سیم های مختلف ارسال میکند اما Serial bus ها یا باس های سریال داده ها را با فرمت بیت ارسال میکنند. Bus ها در اصل رساناهایی الکتریکی با ساختاری موازی یا Parallel بودند که یک باس 32 بیتی با 32 عدد سیم و پین را تشکیل میدادند. این Bus ها مجموعه ای از سیم ها را شامل می شدند که به دستگاه های جانبی و همچنین به حافظه RAM سیستم متصل می شدند که یک Bus برای دستگاه های جانبی و Bus دیگر به حافظه RAM طراحی شده بود. هر Bus دستورالعمل ها و استاندارد ها و همچنین Timing های متفاوتی داشتند.

استاندارد های Parallel bus ها یا باس های موازی نظیر ATA و SCSI برای پرینتر ها و هارد دیسک ها را شامل میشوند. اما استاندارد های Serial bus ها یا باس های سریال شامل USB و FireWire و همچنین SATA یا Serial ATA برای دستگاه هایی نظیر کیبورد و دستگاه های مودم را شامل میشود. انواع Bus های کامپیوتر شامل موارد زیر هستند :

1- System Bus : باس موازی یا Parallel bus ای که به طور همزمان میتواند در کانال های 8 ، 16 و یا 32 بیتی داده ها را انتقال دهد و مسیر اصلی انتقال داده بین CPU و حافظه RAM است.
2- Internal Bus : این نوع Bus خود انواع مختلفی دارد و برای متصل کردن مسیر انتقال داده در یک سخت افزار مانند CPU استفاده میشود. مثلاََ برای اتصال حافظه های درون پردازنده CPU از باس های داخلی یا Internal Bus استفاده میشود.
3- External Bus : این نوع Bus ها دستگاه های جانبی یا Peripheral device ها ( هارد دیسک ، اسکنر ، پرینتر و … ) را به مادربورد متصل میکند.
4- Expansion Bus : این نوع Bus ها به برد های توسعه این امکان را میدهد تا با CPU و RAM کامپیوتر ارتباط برقرار کنند.
5- Frontside Bus : این نوع Bus ، باس اصلی کامپیوتر است که میزان سرعت انتقال داده را تعیین می کند و مسیر انتقال داده اصلی بین پردازنده، RAM و سایر دستگاه های مادربورد است. از Frontside Bus یا FSB به عنوان System Bus ،Memory Bus و Processor Bus نیز نام برده میشود.
6- Backside Bus : این نوع Bus میتواند داده ها را در کش لایه 2 یا L2 cache به طور سریعتر منتقل میکند و CPU را از لحاظ کارایی بهبود میبخشد.